آشنایی با سنگین ترین اثر شفیعیِ کدکنی

شاید کمتر کسی بداند که دکتر شفیعی کدکنی کتابی بدین نام را هم ترجمه کرده باشد. این کتاب شش جلدی که بسیار قطور هم می باشد، از سنگین ترین ترجمه های استاد می باشد. اهمیِّت این کتاب علاوه بر ترجمه شیوا و جامع استاد، شمول تعلیقات و مقدّمه جامع ایشان بر این کتاب نیز می باشد. مهم‌ترین ویژگی این کتاب که ترجمه و تصحیح شفیعی کدکنی از آن است، ادامه داد: «آفرینش و تاریخ» یا «البدء و التاریخ» نوشته مطهر بن طاهر مقدسی است که به نوعی معتبرترین دایرة‌المعارف در حوزه خود به حساب می‌آید. این کتاب درباره انسان از زمان خلقت تا زمان خلافت عباسی را در بر می‌گیرد. مولف برای تحریر این کتاب با ارباب ادیان عصر خویش دیدار و گفت‌و‌گو داشته و در ۲۲ فصل پیدایش آدمی تا دوره خلفای عباسی را شرح می‌دهد. تمام دانسته‌های آن دوران به طور منسجم و در تمام زمینه‌ها مانند جغرافیا، تاریخ، مذهب و نظریه‌ها در کتاب گردآوری شده است. دو نکته برجسته در این کتاب وجود دارد که آن‌را از آثار دیگر متمایز و من‌را برای مطالعه مجدد آن تشویق می‌کند. یکی آن‌که بر خلاف تمام متون کهن عربی و فارسی که با یاد و نام خدا و مدح آغاز می‌شود و معمولا چنین مطالبی حدود ۳۰ صفحه ابتدایی کتاب را در بر می‌گیرد، «آفرینش و تاریخ» این‌گونه نیست و به نوعی متفاوت با آثار هم‌عصر خودش آغاز می‌شود. کتاب شروع غریبی دارد. شفیعی کدکنی در سال ۱۳۴۷ شروع به ترجمه این کتاب کرده و ترجمه آن‌را با مدتی وقفه به پایان رسانده و کتاب توسط نشر آگاه منتشر شده است.